Siyasi əlaqələrə gəlincə, xüsusilə Avropanın önəm verdiyi insan haqları, demokratiya, ümumi azadlıqlar baxımından Azərbaycanda bir çox işlər görülməlidir. Azərbaycanın indekslərini hər sahədə qaldırmaq qarşıya qoyulan məqsəd olmalıdır. 

Mədəni sahədə əlaqələrə gəlincə, Azərbaycan müxtəlif müsiqi müsabiqələri həyata keçirir və bununla Avropaya kifayət qədər yaxınlaşır. Bu həm turistlərin artmasına, həm də əlaqələrin güclənməsinə gətirib çıxarır. Lakin bilet qiymətlərinin baha olması, həm də Avropadan Azərbaycana və Azərbaycandan Avropa ölkələrinə səfər edənlər üçün viza rejimindəki sərt tələblərin olması sıx gediş-gəlişin təmin olunmasına əngəl yaradır. Bu da mədəniyyətlərarası tanışlığa mane olur. Eyni zamanda Avropanın dəyər verdiyi tolerantlıq Azərbaycanda yüksək qiymətləndirilir. Azərbaycan bu sahədə hər zaman önə çıxan ölkələrdəndir. Dinlər və sivilizasiyalararası toqquşmanın olmaması Azərbaycana başucalığı gətirən və mədəni cəhətdən alıqşa səbəb olan məsələdir. Lakin homofobiya mövzusunda Azərbaycan zaman-zaman tənqid olunub. Düşünürəm ki, bu istiqamətdə də addımlar atılır. Amma cəmiyyətin bu sahədə təpkisi olur, düşünürlər ki, çox güzəştə getmək olmaz və s. Azərbaycan vətəndaşı da, ziyalısı da, dövləti də bunu bilməlidir ki, bu sahədə boşluqlar ciddi problemlərə gətirib çıxara bilər, Azərbaycan haqqında barbar təəssüratı, yaxud da insan haqlarını tapdalaya biləcək cəmiyyət və dövlət təsəvvürü formalaşdıra bilər. Ona görə bu məsələyə həssas yanaşmaq lazımdır. Azərbaycan bu istiqamətdə konkret dəyərlər formalaşdırmalı və Azərbaycan insanı məsələyə o prizmadan baxmalıdır. Bu mövzu insan haqları çərçivəsində və dünyanın gəlmiş olduğu prinsiplərə uyğun formada qapanmalıdır.

 

 

 

Niyə məhz indi? Niyə indiyədək olan situasiyalarda mən Qarabağla bağlı bu qədər narahat olmamışdım? Əvvəllər Ermənistanda Qarabağ klanı hakimiyyətdə idi. Bu klan daha çox Ermənistan ərazisindəki erməniləri razı salmağa üstünlük verirdi. Çünki düşünürdülər ki, ermənilər "qarabağlılar" saydıqları həmin Koçaryan, Sarqsyan rejiminə nifrət bəsləyir və onların dəstəyini alıb hakimiyyətlərini sürdürməlidirlər. Lakin Paşinyan hakimiyyəti əksinə, İrəvan ermənilərinin lideri kimi ortaya çıxıb və Qarabağ erməniləri ilə problemlər içindədir. O, Qarabağ ermənilərinin dəstəyini almaq üçün çox ciddi addımlar atır və ağır da olsa, bu şəkildə ifadə edəcəyəm ki, bu da bir çox sahələrdə irəliləyişlərə gətirib çıxarır: son illərdə Qarabağa olan tur-paketlər, Avropa və Amerikadan olan turistlərin Dağlıq Qarabağa səfərlərinin təşkil olunması, orada universitetlərin filiallarının açılması, o cümlədən ciddi iqtisadi yatırımlar və s. Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, Paşinyan Qarabağ ermənilərini özündən narazı salmamaq üçün onların liderlərini həbs etdiyi anda sadə vətəndaşlara qayğı göstərərək deməyə çalışır ki, mən Qarabağ ermənilərinin dəstəkçisiyəm, dostuyam, onları himayə edirəm, amma liderlər bizim ümumi maraqlarımıza zidd addımlar atdıqları üçün cinayət işi açılır, tutulur və s. Artıq başlanan və geri dönüşü olmayan bu proses çox pis tendensiyalara gətirib çıxaracaq. Orada əhali artımından tutmuş, infrastrukturun ermənilərin xeyrinə dəyişməsi xaricilərin oranı Ermənistan ərazisi, yaxud qondarma respublika deyil, müstəqil respublika kimi tanımasına gətirib çıxaracaq bir prosesdir. Eyni zamanda Ermənistanın yeni hakimiyyəti özünü dünyaya demokratik imiclə tanıtmağa çalışır. Bu da onların dünyadan daha çox dəstək almasına gətirib çıxaran faktorlardan biridir. Bu proses Azərbaycanın Dağlıq Qarabağı tamamilə itirməsi ilə nəticələnə bilər. Bu səbəbdən, Dağlıq Qarabağla bağlı çox narahatam.

- Beynəlxalq təşkilatlar Dağlıq Qarabağ məsələsi ilə bağlı konkret addım atacaq gücdə deyil. Çünki bu münaqişə ilə bağlı qərar verəcək tərəflər, dövlətlər hazırda ciddi qərar verməkdən çəkinirlər. Düşünürəm ki, bunun səbəbi Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli üçün baş verə biləcək kataklizmlərdə hər hansı bir düzənin yaranmasına uyğun bir konsepsiyanın olmamasıdır.

Baxmayaraq ki, vaxtilə Kiuest danışıqları olub, mərhələli həll planı müzakirə edilib. Amma ümumi "Yol xəritəsi” yoxdur. Dediyim kimi, Qarabağla bağlı bir neçə plan olub, amma uzlaşma, yəni vahid razılaşma - Ermənistan, Azərbaycan, ATƏT-in Minsk Qrupu və ona bağlı olan ölkələrin ümumi razılaşdığı "Yol xəritəsi" olmayıb. Ona görə də status-kvo donmuş vəziyyətdə olduğu kimi, hər kəs də pat vəziyyətindədir. Ortada məsələnin həlli üçün sənəd layihəsi yoxdur ki, o istiqamətdə addımlaya bilsinlər.