Ümmügülsüm Əbdüləziz qızı Rəsulzadə
(Sadıqzadə) 1900-cu ildə Novxanı kəndində, dəmirçi ailəsində anadan olub. O,
Məmməd Əmin Rəsulzadənin əmisi qızı, şair Seyyid Hüseynin həyat yoldaşı olub.
Ümmügülsüm 9 yaşından şeir yazmağa
başlayır, "İqbal”, "Yeni iqbal”, "Açıq söz”, "Qurtuluş”, "Dirilik”, "Məktəb”,
"Qardaş köməyi”, "Azərbaycan” və s. qəzet və jurnallarda şeirləri, hekayələri
ilə çıxış edir. 1915-ci ildə şairənin "Qurtuluş” jurnalında "Solğun çiçək” hekayəsi
nəşr olunur. Bu hekayə ilə o, ilk azərbaycanlı nasir qadın adını qazanır.
Hekayə "Qurtuluş” jurnalında təşkil olunan müsabiqədə ilk yerlərdən birini
tutur.
1918-1920-ci illər Ümmügülsüm
yaradıcılığının ən məhsuldar dövrü hesab edilir. O, şeirlərində xalqın milli
istiqlala qovuşmasını tərənnüm edib. O, AXC-nin yaranmasına "Türk Ordusuna”,
"Ey Türk oğlu”, "Çəkil, dəf ol”, "Əsgər anasına”, "Dərdli nəğmə”, "Yurdumuzun
qəhrəmanlığına”, "Yollarını bəklədim” adlı şeirlər həsr etmişdir. 1920-ci ildə
Cümhuriyyətin devrilməsi ilə ələqədar yazdığı "Hicran" və "Bayrağım
enərkən” şeirləri Azərbaycan ədəbiyyatında bolşevik işğalı barədə yazılmış ilk
şeirlərdəndir.
Onun 200-dən artıq şeiri və 1
poeması günümüzə qədər gəlib çatmışdır.
1937-ci ildə Ümmügülsüm həbs edilir
və Bayıl həbsxanasına salınır.
Burada o, Əhməd Cavadın həyat
yoldaşı Şükriyyə ilə bir kamerada ağır şəraitdə qalır. Bir müddət sonra
Ümmügülsüm 8 il həbs cəzasına məhkum edilərək, 1938-ci ildə Temlaq əmək islah
düşərgəsinə göndərilir. Düşərgədə o, tikişçi işləyir.
1943-cü ildə Ümmügülsüm SSRİ Xalq
Daxili İşlər Komissarlığına ərizə ilə müraciət edərək azadlığa buraхılmasını
хahiş edir. Onun azad olunması üçün məsələyə yalnız 1944-cü ilin aprel ayında
qərar verilir.
Azad olunandan sonra şairə Bakıya
gəlir, lakin 20 gün sonra onun burada yaşamasına qadağa qoyulur və o, Şamaхıya
köçməyi qərara alır.
Ümmügülsüm Sadıqzadə 17 sentyabr 1944-cü ildə Şamaxıda bir neçə ay yaşadıqdan sonra qızı Qumralın qollarında vəfat edib. Sadıqzadəni qonşular Şamaxı qəbiristanlığında dəfn ediblər.
Mənbə: Bakuplus.az
Qadinkimi.com